ΝΕΟΙ ΓΟΝΕΙΣ #28/ Η σημασία των ορίων στα παιδιά.

ΤΑ ΌΡΙΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ

  Για την σημασία των ορίων έχουν χυθεί τόνοι μελανιού και έχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις και θεωρίες που είναι αποκλίνουσες μεταξύ τους. Πρέπει να θέτουμε όρια στα παιδιά ? Να εφαρμόζουμε κάποιου είδους συνέπειες στις μη αποδεκτές συμπεριφορές των παιδιών? Ποιος είναι υπεύθυνος για την τήρηση των ορίων? Πρέπει να είναι και οι δυο γονείς υπέρμαχοι των ορίων? Αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα ταλανίζουν καθημερινά όλους όσους μεγαλώνουν παιδιά ή ασχολούνται με παιδιά.

  Τα όρια μέσα στην οικογένεια λειτουργούν όπως και οι νόμοι μέσα στην κοινωνία. Προδιαγράφουν κανόνες συμπεριφοράς και βοηθούν τα μέλη της να έχουν μια καλύτερη, ομαλότερη και πιο αποδεκτή προσαρμογή. Τα όρια βοηθούν στην ανάπτυξη αυτοπεποίθησης, παρέχουν στο παιδί ένα αίσθημα ασφάλειας και το παιδί μαθαίνει να κοντρολάρει τις παρορμήσεις του, γεγονός που το προστατεύει και το βοηθά να σχετιστεί με άλλους ανθρώπους. Όταν απουσιάζουν τα όρια η πραγματικότητα μπορεί να είναι χαοτική για το παιδί, γιατί από μόνο του όσο είναι μικρό δεν μπορεί να ρυθμίζει τη συμπεριφορά του. Ως εκ τούτου, η ύπαρξη ορίων και κανόνων βοηθά το παιδί να δομήσει την προσωπικότητα του και να γίνει υπεύθυνο, κοινωνικά και συναισθηματικά, να εξελιχθεί σε έναν νοήμων ενήλικα σε σχέση με το παιδί που του έχουν τεθεί λίγα ή καθόλου όρια. Βάζοντας όρια βοηθάμε το παιδί να μάθει έναν αποδεκτό κώδικα συμπεριφοράς.

  Είναι απαραίτητο τα όρια να τίθενται με σταθερότητα και συνέπεια από τους γονείς για να είναι αποτελεσματικά. Κάθε γονιός πρέπει να φροντίσει να είναι δίκαιος στη θέσπισή τους και να βεβαιωθεί ότι είναι για το καλό τον παιδιών του. Η σταθερή εφαρμογή ξεκάθαρων περιορισμών και ορίων, μαθαίνει στο παιδί τους κανόνες της ζωής , ώστε να μεγαλώσει και να προσαρμοστεί σ’ αυτήν.

  Όταν παρατηρηθεί μια μη αποδεκτή συμπεριφορά από το παιδί εκείνη τη στιγμή είναι πολύ σημαντικό να μη συμπεριφερθείτε με τον ίδιο τρόπο που συμπεριφέρεται το παιδί. Χρησιμοποιείστε με σταθερό τρόπο τη λεκτική αποδοκιμασία σας για τη συμπεριφορά του, εκφράστε ήρεμα και σταθερά τον υπάρχοντα κανόνα και αψηφήστε την ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Δεν κάνετε επουδενί «κήρυγμα» στο παιδί ούτε εξαντλητικές και κουραστικές «διαλέξεις». Η σταθερή σας στάση και συμπεριφορά θα δώσει το μήνυμα στο παιδί ότι δεν ενδίδετε στα «παρακάλια του» και ότι δεν θα κερδίσει κάτι, αν εξακολουθήσει να συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο.

  Χρειάζεται να γνωρίζετε πώς να προσδιορίσετε τα όρια ανάλογα με την ηλικία και το στάδιο ανάπτυξης που είναι το κάθε παιδί.  Ό, τι ισχύει για ένα πολύ μικρό παιδί δεν είναι δυνατόν να επιβάλλεται σ’ ένα μεγαλύτερο παιδί. Τα όρια πρέπει να είναι σαφή και λογικά. Στα μικρά παιδιά, τα όρια αφορούν την ασφάλειά τους, στα μεγαλύτερα παιδιά, εξακολουθείτε να περιφρουρείτε την ασφάλειά τους αλλά τους παρέχετε και κατάλληλες ευκαιρίες να πάρουν μόνα τους κάποιες αποφάσεις. Τα όρια που έχετε θέσει στο παιδί χρειάζονται επαναξιολόγηση κάθε τόσο. Καθώς το παιδί ωριμάζει σε εμπειρία και κρίση, μπορείτε να επεκτείνετε τα όρια και να εισάγετε νέα, ανάλογα με τις ανάγκες.

  Είναι επιτακτικό πάντοτε  να εξηγείτε το «γιατί». Δεν έχει νόημα να λέτε σ’ ένα παιδί τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει αν πρωτίστως  δεν του εξηγήσετε τους λόγους.

  Εφαρμόστε ανελλιπώς τα όρια. Όταν θέσετε ένα όριο ή έναν περιορισμό για πρώτη φορά, το παιδί μπορεί να σας δοκιμάσει αρκετές φορές. Μπορεί να παραπονιέται, να κλαίει, να ή να εκδηλώνει οποιαδήποτε άλλη προκλητική συμπεριφορά. Αυτό το κάνει για να δοκιμάσει αυτά τα όρια, για να σιγουρευτεί ότι είναι στέρεα, ανθεκτικά και θα αντέξουν στην πίεση.

  Πρέπει να διακρίνεστε από συνέπεια στην τήρηση των κανόνων που ασπάζεστε (δεν λέτε ναι τη μια φορά και όχι την άλλη). Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να είσαστε άκαμπτοι και αδιάλλακτοι.

  Δεν είναι απαραίτητο να είστε υπερβολικά αυστηροί. Μην λέτε όχι στα πάντα, έτσι ώστε το παιδί να έχει τη δυνατότητα να εκφράζεται, να διαπραγματεύεται με τους γονείς του και να μην φοβάται.

  Δίνουμε ξεκάθαρα μηνύματα – έχουμε κοινούς κανόνες ως ζευγάρι γονέων. Δεν πρέπει να λέει άλλα η μαμά και άλλα ο μπαμπάς.

  Να θυμάστε ότι  επικρίνετε τη συμπεριφορά που δε σας αρέσει και όχι γενικά το παιδί.

  Ό,τι γράφτηκε παραπάνω δεν είναι απόλυτος κανόνας αλλά κάποιες παιδαγωγικές προτάσεις που μπορεί να βοηθήσουν τους γονείς. Εκείνο που είναι σημαντικό να θυμάστε  είναι ότι εσείς  οι ίδιοι αποτελείται πρότυπο συμπεριφοράς για το παιδί σας. Κατ’ επέκταση δεν μπορείτε  να απαιτείτε από τα παιδιά σας εκείνα που δεν τηρείτε οι ίδιοι.