ΝΕΟΙ ΓΟΝΕΊΣ #9 / Έλεγχος των σφιγκτήρων.

Τα παλαιότερα χρόνια η ηλικία έναρξης της εξάσκησης ελέγχου των σφιγκτήρων ήταν 9-12 μηνών, λόγω ότι το πλύσιμο των παιδικών πανών ήταν μια κοπιώδης και χρονοβόρος εργασία για την μητέρα. Ο γονέας που αναλάμβανε την εκμάθηση έπρεπε να ‘‘διαβάζει ‘‘ το παιδί και να το βάζει στην λεκάνη σε τακτά διαστήματα με την ελπίδα ότι θα πετύχει την ούρηση ή την αφόδευση! Με αυτόν το τρόπο απαιτούνταν μεγάλη προσπάθεια και αρκετός χρόνος από την πλευρά του γονέα.
 Σήμερα όμως, με τις πάνες μίας χρήσης, είναι πιο απλό να περιμένουμε μέχρι το παιδί να μπορεί να ελέγχει τους σφιγκτήρες του και να είναι έτοιμο νοητικά για να καταλάβει τι του ζητούμε αλλά και να έχει ωριμάσει ψυχολογικά και συναισθηματικά. Αυτό συνήθως συμβαίνει μεταξύ 18-30 μηνών, (1½ - 2½ ετών). Ειδικοί έχουν καθορίσει τον μέσο όρο ηλικίας για τον έλεγχο των σφιγκτήρων κατά την διάρκεια της ημέρας στους 28.5 μήνες και τον μέσο όρο ηλικίας για τον έλεγχο των σφιγκτήρων της νύχτας στους 33.3 μήνες. Ο έλεγχος της αφόδευσης (κακά) επιτυγχάνεται πριν τον έλεγχο της ούρησης επειδή ο μυϊκός σφιγκτήρας που ελέγχει την αφόδευση ωριμάζει πριν τους μύες που ελέγχουν την ούρηση.
 Αρκετοί γονείς νοιώθουν ανασφάλεια και αβεβαιότητα σχετικά με το πότε είναι ο κατάλληλος χρόνος για να αρχίσει η εκπαίδευση του παιδιού για τη χρήση της τουαλέτας. Όταν αποφασίσετε να ‘’μπείτε σε πρόγραμμα’’ με το παιδί σας θα πρέπει να είστε έτοιμοι,  να αφιερώσετε χρόνο και ενέργεια για τουλάχιστον 3 μήνες. Αναφερθείτε στο γεγονός! Μην δημιουργείτε μεγάλο θέμα, συζητήστε το την ώρα που του αλλάζετε πάνες ή παίξτε ένα παιχνίδι με κούκλες που χρησιμοποιούν την τουαλέτα. Οπλιστείτε με υπομονή και επιμονή, γιατί σίγουρα θα υπάρξουν δυσκολίες, ‘’ατυχήματα’’ και πολλά πισωγυρίσματα!

 Σημεία που δείχνουν ότι το παιδί είναι έτοιμο να εκπαιδευτεί

Α. Φυσική ετοιμότητα

• Το παιδί να μπορεί να περπατά, να τρέχει, να κάθεται κάτω και να σηκώνεται πάνω με ευκολία, να μπορεί να πάει μόνο στην τουαλέτα και να μπορεί να κατεβάζει και να ξαναφορεί τα ρούχα του.
• Ξεκάθαρα σημεία ελέγχου της κύστης- το παιδί μένει στεγνό για αρκετές ώρες, ξέρει πότε θα ουρήσει, ουρεί μια σημαντική ποσότητα κάθε φορά.

 Β. Συναισθηματική/Ψυχολογική Ετοιμότητα

• Το παιδί να μπορεί να κάτσει και να παίξει ήσυχα για κάποιο χρονικό διάστημα.
• Να θέλει να μιμείται τους ενήλικες π.χ βούρτσισμα δοντιών, να γευματίζει με μαχαιροπίρουνα και χαρτοπετσέτα.
• Το παιδί να βρίσκεται σε μια περίοδο σχετικής συνεργασίας.
• Η συμπεριφορά των παιδιών γύρω στα 2 εναλλάσσεται μεταξύ περιόδων αρνητισμού και συνεργασίας. Αν το παιδί βρίσκεται σε φάση αρνητισμού , περιμένετε για μια πιο συνεργάσιμη περίοδο. Να δείχνει ενδιαφέρον για την τουαλέτα.

 Γ. Ετοιμότητα στην αντίληψη και στην εκτέλεση εντολών

• Το παιδί να έχει επιδείξει την δυνατότητα να ακολουθεί εντολές και να εκφράζει τις ανάγκες του.
• Το παιδί να έχει αναπτύξει την γλώσσα σε σημείο που να ξέρει τι είναι η τουαλέτα και τον ρόλο που παίζει το καθισματάκι.
• Να αντιλαμβάνεται πότε βρέχει και πότε κάνει κακά στο πανί του. Ακόμα να σας λέει ότι η πάνα του χρειάζεται αλλαγή.

 Προετοιμάζοντας το παιδί …

• Να ορίσετε λέξεις για την ούρηση και την κένωση. Χρησιμοποιείτε αυτές τις λέξεις μαζί με τις λέξεις βρεγμένο, στεγνό, καθαρό, λερωμένο.
• Αγοράστε ένα εργονομικό κάθισμα και τοποθετείστε το στον χώρο της τουαλέτας. Πέστε στο παιδί σας ότι είναι η δική του καρέκλα.
• Αν νιώθετε άνετα, αφήστε το παιδί σας να σας παρακολουθεί όταν χρησιμοποιείτε εσείς την τουαλέτα, και επιτρέψτε του να τραβήξει το καζανάκι!!
• Παιδιά που παρακολουθούν άλλα παιδιά κοντά στην ηλικία τους να χρησιμοποιούν την τουαλέτα θέλουν να τα μιμηθούν.Π
• Προμηθευτείτεβαμβακερά βρακάκια και πλαστικά καλύμματα για να φορά το παιδί πάνω από το βρακάκι μέχρι να πετύχετε το πολυπόθητο αποτέλεσμα.

Παρακάτω αναφέρονται ορισμένοι τρόποι για να διευκολύνουμε την αρχική διαδικασία:

•  Προβλέψτε την πιο πιθανή ώρα που το παιδί χρειάζεται τουαλέτα. Συνήθως συμβαίνει λίγη ώρα μετά την κατανάλωση φαγητού ή υγρών. Παρατηρήστε επίσης και άλλα σημάδια πχ, όταν κοκκινίζει το πρόσωπό του. Μάλλον είναι η ώρα να καθίσει στην λεκάνη ή στο γιογιό του…
• Εντάξτε στην πρωινή ρουτίνα (πριν το ντύσιμο) και στην βραδινή (πριν τον ύπνο) το κάθισμα στο δοχείο ή στην λεκάνη.
• Βάζετε το παιδί τακτικά στην τουαλέτα κατά την διάρκεια της ημέρας.Εάν υπάρξουν λάθη ή ατυχήματα, προσπαθήστε να τα αγνοήσετε!
• Εάν το παιδί σας φοβάται ή αισθάνεται ανασφάλεια πάνω στην τουαλέτα, κάνετε την…παραμονή του εκεί πιο ευχάριστη τοποθετώντας ένα στήριγμα για τα πόδια ή ένα ειδικό καθισματάκι.
• Ενθαρρύνετέ το να σας λέει πότε θέλει να χρησιμοποιήσει το γιογιό ή την λεκάνη. Όταν η εκπαίδευση γίνεται στο γιογιό, να θυμάστε πως πρέπει να το έχετε πρόχειρο, μπορεί να το χρειαστεί άμεσα!
• Ζητήστε από το παιδί να σας βοηθά με το γδύσιμο-ντύσιμο, με σκοπό να το κάνει τελικά μόνο του.
• Επιβραβεύστε την καλή προσπάθεια και μην τιμωρείτε…

 Πως θα ξεκινήσετε;

• Αποφασίστε πότε θα ξεκινήσετε. Αν και οι δύο γονείς είναι εργαζόμενοι τότε το Σαββατοκύριακο είναι η καλύτερη επιλογή.Π
• Πέστεστο παιδί σας πόσο περήφανοι είστε που έχει πλέον μεγαλώσει. Μετά πέστε κάτι όπως π.χ. Τώρα που μεγάλωσες θα μπορείς να κάνεις τα τσίσα ή τα κακά σου στο καθισματάκι / τουαλέτα όπως τη μαμά και τον μπαμπά. Θα ξεκινήσουμε σήμερα να φοράς τα καινούργια σου βρακάκια, αντί την πάνα σου. Είναι σημαντικό η εξάσκηση να γίνει ευθύνη του παιδιού και ο γονέας να υιοθετήσει μια χαλαρή στάση σχετικά με το θέμα αυτό.
• Φορέστε τα βρακάκια στο παιδί. Αυτά θα βοηθήσουν το παιδί να αντιλαμβάνεται ευκολότερα πότε είναι βρεγμένο ή λερωμένο.
• Αφού ξεκινήσετε με τα βρακάκια, θα χρησιμοποιείτε πάνες μόνο για τον ύπνο της μέρας και της νύχτας. Ο έλεγχος των σφιγκτήρων κατά την διάρκεια της νύχτας επιτυγχάνεται αργότερα από της ημέρας.Ξ
• Ξεκινήστεμε επισκέψεις στην τουαλέτα 20 λεπτά μετά που το παιδί τρώει ή πίνει.
• Χρησιμοποιείστε την φράση, «Ας δοκιμάσουμε το καθισματάκι/ τουαλέτα». Αν δεν γίνει τίποτα τα επόμενα 5 λεπτά συνεχίστε χαλαρά τις ασχολίες σας, μέχρι την επόμενη επίσκεψη. Αν το παιδί τα καταφέρει, θα το ενθαρρύνετε λέγοντας κάτι όπως «Μπράβο, χρησιμοποιείς την τουαλέτα όπως τη μαμά και τον μπαμπά. Έχεις μάθει να είσαι εσύ ο ’’αρχηγός’’». Αν το παιδί δεν προλάβει να πάει εγκαίρως στη τουαλέτα, ήρεμα μπορούμε να πούμε κάτι όπως «Ουπς, φαίνεται ότι τα κακά/τσίσα ήταν τώρα αρχηγός. Δεν πειράζει, ξέρω ότι σύντομα θα είσαι εσύ ο αρχηγός».Π
• Προβλήματακατά την διάρκεια της εξάσκησης μπορεί να έχουν την ρίζα τους σε διαφορές μεταξύ γονιού και παιδιού σε θέματα πειθαρχίας και αποδοχής εξουσίας.Κ
• Κάποιοιειδικοί προτείνουν τη χορήγηση περισσότερων υγρών στο παιδί για να έχουμε έτσι περισσότερες ευκαιρίες για εξάσκηση.
• Μη φωνάζετε και μην τιμωρείτε τα παιδιά σας για τα ατυχήματα.
• Αν ξεκινήσετε την εξάσκηση και δεν έχετε θετικά αποτελέσματα ή το παιδί αντιστέκεται, τότε φορέστε ξανά τις πάνες και ξαναδοκιμάστε μετά από 2-3 μήνες.
• Αφού επιτύχετε στον έλεγχο των σφιγκτήρων κατά την διάρκεια της ημέρας μην ανησυχείτε για το βράδυ. Κρατήστε τα πανιά για το βράδυ. Τα παιδιά μπορεί να συνεχίσουν να βρέχονται το βράδυ μέχρι 4-5 ετών.
• Να θυμάστε ότι η εξάσκηση που θα γίνει με τον πιο πάνω τρόπο είναι μια φυσιολογική διαδικασία. Ο ρόλος του γονιού είναι απλά ενθαρρυντικός

ΝΙΚΟΛΟΠΟΎΛΟΥ ΝΊΚΗ 

ΠΑΙΔΑΓΩΓΌΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΉΣ ΗΛΙΚΊΑΣ

Facebook page : Bookitses