ΝΕΟΙ ΓΟΝΕΊΣ #10/ Πιπίλισμα δαχτύλων.

Πολλά  μωρά και νήπια, σε κάθε γωνιά του πλανήτη βρίσκουν στον αντίχειρα του χεριού τους στιγμές απόλυτης ηδονής, χαλάρωσης και ανακούφισης. Σίγουρα έχετε ακούσει τους γονείς να λένε στο παιδί τους φράσεις όπως «όχι το χέρι στο στόμα» ή «σταμάτα να πιπιλάς το δαχτυλάκι» ή «βγάλε το δάχτυλο από το στόμα», εκείνα τις περισσότερες φορές συνεχίζουν να καταφεύγουν στο δάχτυλό τους κάθε φορά που νιώθουν ανιαρά, πλήττουν ή νυστάζουν. Μέχρι πότε όμως θεωρείται «επιτρεπτό;»
 Η συνήθεια ξεκινάει από νωρίς και είναι απόλυτα φυσιολογική σε βρέφη και μικρά παιδιά. Μεταξύ 2 και 4 μηνών το βρέφος ξεκινά να γνωρίζει τον κόσμο κιναισθητικά (δηλαδή να ανακαλύπτει τις ιδιότητες των πραγμάτων και των ίδιων του των χεριών μέσα από τις αισθήσεις της αφής, της γεύσης, της όσφρησης και την κίνηση) και εντείνεται το στοματικό στάδιο. Παρατηρεί τα χεράκια του και τα βάζει στο στόμα. Στην ηλικία αυτή η περιοχή του εγκεφάλου του βρέφους που «ασχολείται» με την περιοχή του στόματος και του χεριού είναι τεράστια, καταλαμβάνοντας περιοχή μεγαλύτερη από όση όλο το υπόλοιπο σώμα του και τα πόδια του μαζί! Η διαδικασία αυτή συνιστά βασικό μηχανισμό ανάπτυξης νοητικής, ψυχοκινητικής και γνωστικής για το βρέφος. Με άλλα λόγια, για το βρέφος 4 μηνών είναι τόσο σημαντικό να βάζει την κουδουνίστρα στο στόμα του όσο για το παιδί των 8 ετών είναι σημαντικό να διαβάζει μαθηματικά. Επιπλέον, η ενασχόληση του βρέφους με το στόμα του του δίνει την αίσθηση της ασφάλειας και της σιγουριάς, ενώ το ανακουφίζει από τις ενοχλήσεις των ούλων χωρίς να προκαλεί μόνιμα προβλήματα. Τα περισσότερα παιδιά σταματούν την συνήθεια από μόνα τους ανάμεσα στις ηλικίες των 2 και 4 ετών. Παρόλα αυτά αν συνεχιστεί μετά την ηλικία των 5 ετών, αυτό οφείλεται πιθανότατα σε άγχος, ενώ μπορεί να προκαλέσει ορθοδοντικά προβλήματα. Τα δάχτυλα πιέζουν τα δόντια και τις γνάθους και χαλάνε την αρμονική σχέση τους, ιδιαίτερα όταν η δύναμη και η συχνότητα της συνήθειας είναι μεγάλη. Στο επίμονο πιπίλισμα του αντίχειρα μετά την ηλικία των 4 με 5 ετών χρήζει διερεύνησης ως πιθανή εκδήλωση άγχους. Στην αντιμετώπιση προσπαθούμε να χειριζόμαστε το παιδί με θετικό και όχι αρνητικό τρόπο, χρησιμοποιώντας τις τεχνικές της επιβράβευσης, της απόσπασης προσοχής, των προνομίων, και όχι της επίπληξης και της τιμωρίας.
Ορισμένες συμβουλές στο πώς να τους «κόψουν» τη συνήθεια είναι οι εξής :

1. Μειώστε τον χρόνο «πιπιλίσματος» του αντίχειρα ξεκινώντας από τους δημόσιους χώρους. Εξηγήστε το παιδί ότι μπορεί να κάνει αυτή την κίνηση μόνο το βράδυ όταν πέφτει για ύπνο.
2. Μην το μαλώνετε όταν πιπιλά το χέρι. Μην λέτε, δηλαδή, στο παιδί ότι «απαγορεύεται να πιπιλάς το δάχτυλο», αλλά αναγνωρίστε τις προσπάθειες που κάνει για να σταματήσει, και επιβραβεύστε το γι’ αυτό.
3. Συζητήστε με το παιδί και εξηγήστε του πως όταν είναι έτοιμο να την σταματήσει, θα είστε δίπλα του για να το βοηθήσετε.
4. Μην του απαγορεύσετε να πιπιλίζει τον αντίχειρα όταν είναι στεναχωρημένο ή αν έχει πέσει και έχει χτυπήσει. Οι ειδικοί λένε πως έχει ανάγκη από αυτή την ανακούφιση που του προσφέρει το πιπίλισμα, οπότε το να του την «κόψετε» τη δεδομένη στιγμή μπορεί να τραυματίσει το παιδί χειρότερα.
5. Κάντε το να το συνειδητοποιήσει. Για παράδειγμα, τη στιγμή που αντιλαμβάνεστε ότι έχει βάλει το δάχτυλό του στο στόμα, πείτε του «το ξέρεις ότι τώρα πιπιλίζεις τον αντίχειρά σου;». Αν απαντήσει «όχι», βοηθήστε το παιδί να το αναγνωρίσει και δώστε του μία άλλη εναλλακτική ανακούφισης, π.χ. μία κουβερτούλα ή ένα αρκουδάκι.
6. Μην δίνετε στα παιδιά προϊόντα με άσχημη γεύση που κυκλοφορούν στο εμπόριο και προορίζονται για να σταματούν το πιπίλισμα. Είναι σκληρό και το παιδί μπορεί να νιώσει ότι το εκδικείστε.
7. Βρείτε ευφάνταστους τρόπους για να βοηθήσετε το παιδί να καταλάβει ότι μεγαλώνει και ότι μία μέρα δεν θα πιπιλίζει πια τον αντίχειρά του. 
8. Όταν είναι μωρό, μην του βάζετε γαντάκια και ειδικά ρούχα που δεν θα το αφήνουν να πιπιλά το δάχτυλό του, γιατί κάτι τέτοιο μπορεί να του δημιουργήσει στρες. Άλλωστε, μεγαλώνοντας θα μπορεί να βγάλει μόνο του αυτά τα γαντάκια και τότε δεν θα αφήνει με τίποτα το δάχτυλο από το στόμα.

Να θυμάστε ότι κάθε παιδί σταματά αυτή την συνήθεια όταν είναι πραγματικά έτοιμο να το κάνει. Αν, λοιπόν, δεν μπορείτε με τίποτα να το αποτρέψετε, κάνετε λίγη υπομονή και αφήστε το παιδί στην ησυχία του. Κάποια στιγμή θα σταματήσει να πιπιλίζει τον αντίχειρά του από μόνο του.

ΝΊΚΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΎΛΟΥ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΌΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΉΣ ΗΛΙΚΊΑΣ

Facebook page : bookitses